Agro & Chemie doet verslag van de EFIB 2013 in Brussel, het belangrijkste congres in Europa op gebied van industriële biotechnologie, en zal u op de website (www.agro-chemie.nl), in de app ‘agro & chemie’ en bovenal via Twitter @agrochemie semi-live op de hoogte houden van opmerkelijke uitspraken van de keynote-sprekers, verrassende ontwikkelingen in de biobased sector en wat er verder voor nieuws voor u als vakgenoot langskomt.
Volg ons op een van de genoemde platforms en reageer vooral via Twitter naar @agrochemie.
Update (laatste nieuwsitem eerst):
12 december: terugblik (video) van EurActiv aan de beelden hierboven toegevoegd
9 oktober: De organisatie van de EFIB2013 heeft zelf nu ook 4 pagina’s met uitstekende foto’s van sprekers en bezoekers online gezet, deze vindt u hier. De inschrijving voor de EFIB2014 is ook geopend, zie dit nieuwsbericht.
Dag 2:
16:00 u Stephen Tanda (DSM) sluit de EFIB af.
15:55 u Antoine Hubert van Ynsect wint de John Sime Award voor zijn presentatie over het gebruik van insecteneiwit (zie foto)
15:47 u. Meer aandacht voor business development, minder gepriegel over wetregelgeving en standaarden.
15:08 u: Lars Hansen (Novozymes) over blauwe/marine biotech: is veelbelovend, maar wil er liever niet te veel nadruk op leggen. Het zou namelijk politici een uitweg bieden om zaken uit te stellen, zie het ontwijken van het foodfueldebat. We kunnen niet 10 jaar wachten totdat blauwe biotech volwassen is, we moeten nu door met biomassa van het land.
15:00 u: Momenteel loopt de discussie tussen de onderstaande personen:
Lars Hansen (Novozymes Europe), Stephan Tanda, (management board member DSM), Wim Michiels (CEO Proviron), Rogier van der Sande, Jim Philp (analist OECD), Antonio di Giulio (DG research EC), Maria de Graça Carvalho (MEP)
Europa heeft het potentieel om wereldleider te worden in de bbe, maar er moet nog veel veranderen.
Een zeer belangrijk punt is de instabiele wet- en regelgeving. Deze kan zo maar worden aangepast, Michiels zou graag een periode van 10 jaar willen, ongeacht of de wet- en regelgeving streng is of niet. Tanda bevestigt: “we hebben business case clarity nodig op langere termijn, anders zijn investeringen te risicovol.” Met andere woorden: de panelleden pleiten voor een duidelijke koers op gebied van wetgeving, bij voorkeur een wetgeving die heel Europa beslaat, Een harmonisatie dus die ervoor zorgt dat de Europese markt echt een binnenmarkt wordt en niet een verzameling van gefragmenteerde markten met elk hun eigen regels.
14:04 u. Elio di Rupo, premier van België, was dan uiteindelijk toch aanwezig, zij het op een videoscherm. Uit zijn toespraak: “The heat is on, we must act, we need local mobilisation for the transition to a low carbon economy. We need a massive transformation of the way our countries work, companies are active worldwide and Belgian companies have expertise in the use and handling of biomass. The belgian federal government will have to take drastic measurements to support the industry in their efforts to develop new products, and decreased energy prices. Going green is not a burden, it’s a challenge.”
BREAKING: Volgende EFIB vindt plaats in Reims! Next EFIB will be held in Reims!
12:16 u: Vraag uit het publiek: hoe wordt omgegaan met IP in de PPP’s? Wubbolts: “We kijken naar wat de bedrijven naar de tafel brengen, dus IP dat ze al hadden. IP ontwikkeld tijdens de projecten zal worden gedeeld, verwacht discussies tijdens en voor de projecten, DSM heeft daar veel ervaring mee. Er zijn richtlijnen voor, maar er zal nauwer moeten worden gekeken naar richtlijnen voor als het product dichter bij de marktintroductiefase komt.”
12:10 u: Barend Verachtert, (DG Research & Innovation EC) hoopt dat Horizon2020 uiterlijk eind van dit jaar door het Europese Parlement wordt goedgekeurd. De eerste call zal dan hoogstwaarschijnlijk medio 2014 worden gepubliceerd, waarna de eerste projecten begin 2015 van start gaan. Is dit set in stone? “Nee, het is een kwestie van een politiek besluitvormingsproces, dus het is niet absoluut”. Wubbolts: ‘we gaan ervan uit dat we deze data aan kunnen houden.’
11:49 u: Spanje gaat haar R&D-strategie meer richten op maatschappelijke uitdagingen.
11:34 u: Marcel Wubbolts, CTO van DSM en voorzitter van Biobased Industries Consortium (47 leden), ziet de transitie naar een biobased economy als een geweldige kans voor zijn bedrijf en het gehele Europese bedrijfsleven. Medio 2014 zal de eerste call worden uitgegeven, waarna begin 2015 wordt gestart met de eerste trajecten. Er zijn 5 sporen binnen het BIC: lignocellulose omzetten in chemicaliën, biofuels en biomaterialen, geschikte biomassa inventariseren uit de bosbouw, hetzelfde traject in de primaire sector, valorisatie uit organische reststromen en valorisatie van reststromen uit papierproductie. Het BIC zal zich niet richten op precompetitief onderzoek, maar richten op de valorisatie tot en met de pilotfase.
Wubbolts benadrukte dat BIC niet alleen bedoeld is voor grote projecten en grotere ondernemingen. “De biobased economy biedt ook, of juist met name, kansen aan kleinere projecten“, aldus Wubbolts. Het biedt bovendien kansen voor de agrarische sector, waardoor regional development wordt gestimuleerd.
11:29 u: Marcel Wubbolts (CTO DSM): “Innovative applications of biotechnology will play key role in advancing sustainability in the coming years. DSM believes that transition from fossil to renewable feedstock for chemicals will happen. This is the future! BBI could create 1 million jobs by 2030”
At @EFIBconference, @marcelwubbolts is talking about the potential of biobased industries – could create 1 million jobs by 2030 #EFIB2013
10:31 u: De EIB, de Europese Investerings Bank, wil zich meer gaan richten op midcap-bedrijven om geld aan te lenen en/of te adviseren. Dat stelt een vertegenwoordiger van de bank tijdens de break-outsessie over financing. Normaliter leent de EIB niet minder uit dan 20 miljoen aan bedrijven. Dat wil de EIB veranderen, waarbij het zich vooral wil gaan richten op de tweede Valley of Death, waarbij proven concepts moeten worden opgeschaald en gecommercialiseerd. De biobased economy is volgens de EIB een veelbelovende markt omdat de EU-policies, zie de selectie van KET’s (key enabling technologies), grotendeels in deze ‘sector’ vallen. De uitdaging voor de EIB en zeker de bedrijven is hoe ze het risico zoveel mogelijk kunnen minimaliseren. Het geleende geld moet immers wel worden terugbetaald.
Europa, lees de EU, hanteert teveel sticks en te weinig carrots voor veelbelovende start ups. Verandert dit niet, dan zullen dergelijke bedrijven in toenemende mate verhuizen naar andere werelddelen zoals de VS. Dat stelt Jos Peeters, oprichter/eigenaar van Capricorn, een VC capital fund dat onder meer investeert in Avantium. De toegang tot venture capital in de EU is de laatste jaren aanzienlijk verslechterd, aldus Peeters. Het aantal VC-bedrijven is gedaald, het beschikbare VC-volume is gedaald, wat betekent dat de voorwaarden strenger zijn geworden. Alleen de ‘toppers’ krijgen geld los, de nummers 2 en 3 niet.
10:20 u: Denis Lucquin, managing partner Sofinnova, ziet een paradigm shift in de chemie, die de VC-capitalspeler op het pad van hernieuwbare chemie heeft gezet. Lucquin stelt dat de chemie inmiddels een ‘verouderde’ discipline is geworden die traditioneel sterk leunt op de petrochemie. Gezien de prijsvolatiliteit van olie is het steeds meer opportuun om te zoeken naar nieuwe bronnen, lees biomassa. Dit vraagt wel om expertise in andere disciplines, zoals biotechnologie. Deze transitie in feedstocks wordt ook gedreven door strengere wet- en regelgeving, bijvoorbeeld op gebied van milieu, en de drive in de agrifoodsector om meer waarde te halen uit hun biomassa. De derde sector, energie, heeft ook belang bij een transitie, zodat ze minder afhankelijk is van de traditionele fossiele bronnen.
Over start ups: Europa loopt wat betreft biobased start-ups 7 tot 10 jaar achter op de VS. Om deze achterstand deels te verkleinen, heeft Sofinnova een Green Seed Fund opgericht waarin het investeert in labscalebedrijfjes (1 tot 4 miljoen euro). Ook andere bedrijven zijn betrokken bij het fund, zoals Solvay en Unigrains.
Dag 1:
Gloria Gaupmann van Clariant pleitte voor een stabiel political framework in de EU, zodat haar bedrijf eindelijk de stap kan maken om op te schalen. Clariant heeft een procédé ontwikkeld waarbij het van tweedegeneratie biomassa bio-ethanol kan maken. Om op te schalen moet Clariant geld aantrekken en investeerders komen alleen over de brug als de marktvooruitzichten gunstig zijn. Deze zekerheid kan de EU bieden door in ieder geval de bijmengplicht op 10 procent te houden en de zesprocentsnorm ten aanzien van CO2-reductie te handhaven. Graag zou Clariant ook zien dat de EU, net als de VS, specifieke aandacht geeft aan advanced biofuels, biobrandstoffen die niet uit foodstocks worden gemaakt. ‘Er ligt een voorstel waarover al drie jaar wordt gepraat. Nu moet er maar eens over worden beslist.‘
Marcel Lubben, Vice President van DSM Biobased Chemicals en Materials, ging in op duale aanpak van R&D binnen de multinational, waarbij enerzijds dicht tegen de klant aan wordt gekropen en anderzijds partnerships worden aangegaan met partijen als Roquette. Samen met het Franse agrifoodbedrijf heeft DSM de jointventure Reverdia opgezet. ‘Deze partij heeft veel meer verstand van biomassa, DSM is een fijnchemie/life sciencesbedrijf, we hoeven en kunnen geen specialist op elk terrein te zijn.‘
Een kritische succesfactor bij het opzetten van biobased value chain is dat alle partijen – biomassaproducent/opwerker, producent van het halffabrikaat, eindproduct en de end user – worden betrokken bij het initiatief. Als een partij het niet ziet zitten, wordt de business case al wankel. Het mag duidelijk zijn dat de end user in dit spel een belangrijke stem heeft.
Tot slot gaf Lubben aan dat DSM technological agnostic is, wat zoveel betekent dat het niet getrouwd is met een bepaalde technologie(en). Lubben: ‘Veel bedrijven kijken niet over het hek en beperken zichzelf hierdoor. Een open houding werkt beter.‘
16:59 u: Wim Soetaert (dir. BioBase Europe): “Biosurfactants kunnen qua functionaliteit nog niet tippen aan chemische surfactants. Door aan bepaalde culturen, zoals starmerella bombolica te sleutelen, kunnen strains worden ontwikkeld die flexibeler zijn waardoor het toepassingsgebied breder is. Deze strains moeten dan in faciliteiten als de Biobased Europe Plant worden opgeschaald”
16:01 u: Ed de Jong: Avantium plant de eerste full scale fabriek van FDCA binnen aantal jaren. De kosten hiervan bedragen meerdere honderden miljoenen euro, en bedrag dat niet makkelijk is om aan te trekken. Het is een catch22-situatie: je hebt garanties nodig van afnemers èn zicht op de kostprijs. Dat gezegd hebbende, alleen al om te voldoen aan het PET-volume van Coca-Cola zouden er al meerdere fabrieken nodig zijn. “We zijn bezig om alle partijen op een lijn te krijgen, en het is nog niet duidelijk waar de fabriek uiteindelijk terecht zal komen. In europa zijn er weinig tot geen policies die biomaterials stimuleren, al verwachten we wel positieve invloed van Bridge2020. De vruchten zullen pas over enkele jaren worden geoogst“. Terzijde memoreert de Jong dat de de energiekosten in Europa te hoog zijn vergeleken met andere werelddelen.
15:58 u: Ed de Jong (VP Development van Avantium) gaf een update over pef en het belang van samenwerkings-verbanden. Avantium zoekt naar verschillende feedstocks die glucose kunnen leveren maar heeft ook interesse in 2de generatie feedstocks. Het proces dient opgeschaald te worden maar ook dient gebruik gemaakt te worden van de huidige infrastructuur. Over het product PEF: voor producenten die de markt openbreken, zoals Coca Cola, Danone en Alpla (laatstgenoemd bedrijf produceert PET-flessen voor verschillende brand owners) is technical superiority belangrijk vergeleken met gangbare materialen (zoals PET), denk aan betere barriereigenschappen (zuurstof uit de fles houden), sterker materiaal, lichter (dus lagere logistieke kosten). Maar ook aan minder hittegevoelig, waardoor je heter kunt afvullen. Geen focus op bioafbreekbaarheid, maar op recyclen, op het eind van de levenscyclus verbranden voor energie. Over recyclen: momenteel lopen er testen om PEF te recyclen in rPET-stromen. Uiteindelijk streeft Avantium naar een recycling van PEF naar PEF als de markt groot genoeg is.
15:09 u Nederland goed maar ongelijk vertegenwoordigd op EFIB. Etienne Victoria, namens Agro & Chemie op de EFIB: “Nederland, en met name Zuid-West Nederland is op de EFIB aanwezig met een stevige delegatie. Je vraagt je bijna af waar de andere regio’s uit Nederland zijn die zich inzetten voor de transitie naar de biobased economy. Vertegenwoordigers vanuit heel Europa, het bedrijfsleven, overheden en kennisinstituten ontmoeten elkaar hier in Brussel. De EFIB lijkt ons een prima podium om met gelijkgestemden de laatste stand van zaken te bespreken en nieuwe (Europese) contacten op te doen.”
15:00 u Floris Luger van Dupont over de cellulose-economie: Luger ziet 3 grote uitdagingen: voedsel voor groeiende wereldbevolking, energiebehoefte groeit eveneens, en milieu (meer mensen leven in kwetsbare omgeving). Biomassa speelt daar een grote rol in, aldus Luger, waarbij de componenten uit de biomassa kunnen worden ingezet in diverse halffabrikaten voor verschillende sectoren, zoals kleding, vloerbedekking, automotive etc. Dupont is ook actief in biofuels, bio-ethanol en betrokken bij eerstegeneratie bio-ethanol, maar ook gericht op 2de generatie feedstocks, die niet concurreren met foodsupply. Dupont bouwt momenteel een fabriek in een jointventure met BP in de Amerikaanse staat Iowa, met een capaciteit 30 miljoen gallons per jaar, geproduceerd uit biomassa (corn stover) van 815.000 hectare.
14:01 u De Biobased Delta is aanwezig met een ruime stand op de EFiB die goed wordt bezocht door bezoekers van het congres en relatie’s van de Biobased Delta (zie foto’s)
13:36 u Otten (Audi) “Er is interesse naar milieu-aspecten van auto’s (verbruik, CO2-emissie) onder onze consumenten. In de automotive is dus wel interesse naar de ‘groenheid’ van auto’s, al varieert deze per land. In landen waar het economisch slecht gaat, spelen deze criteria een minder belangrijke rol, daar gaat het meer om of je überhaupt een auto kúnt kopen.”
13:30 u Virginie Helias van Procter & Gamble: “Consumenten kopen niet primair op verduurzaming, primair is de functie van het product. Ik geloof niet in green advertising, dus niet focussen in reclame/communicatie op de wijze waarop het product tot stand is gekomen, maar op de functionaliteiten van het product. Laat het groene verhaal dus achterwege”.
13:21 u Willem Sederel heet de gasten van de Biobased Delta welkom (zie foto)
13:00 u: Het communiceren van verduurzaming, meer specifiek van biobased materials en/of fuels, in automotive is een hachelijke zaak, aldus Reinhard Otten, Strategist Sustainable Product Development, van Audi in een discussie over market pull. “Het probleem schuilt in de complexiteit van de materie. Je hebt LCA-studies nodig om zaken transparant te maken, maar om deze te vertalen in voor consumenten begrijpelijke taal is een hels karwei, zeker als de bevindingen van deze studies ingaan tegen wat de consument verwacht”. Audi heeft ten opzichte van andere producenten nog een voordeel omdat haar klanten over het algemeen hoog opgeleid zijn.
12:30 u: Volgens enkele deelnemers aan het Plant PET Technology Initiative is volledig biobased PET vòòr 2020 een feit. Eerder liet een werknemer van de Nederlandse Coca Cola Enterprises al weten dat zijn bedrijf, een van de deelnemers aan het PPTI, over zeven jaar een volledig biobased fles verwacht te hebben. Massimo Zonca van Heinz, ook deelnemer aan het initiatief, stelde dat de deelnemers voldoende kritische massa garanderen om biobased PET in een gespreid bedje te laten belanden. Verpakkingen zijn geen rocket science, aldus de Heinz-man. Met Heinz en Coca-Cola dekt PPTi de FMCG-markt, Ford covert de automotive en Nike sporting goods. Op een vraag uit het publiek waarom Coca Cola wel investeert – o.a. in Avantium – in biobased terephtalic acid, een element dat nog worden ‘verbiobased’, en Heinz en Procter&Gamble niet, antwoordden de laatstgenoemde bedrijven ontwijkend. Zonca van Heinz verwacht dat zijn bedrijf ‘op termijn’ wel gaat investeren, maar dat het technologiepad nog niet goed gedefinieerd is.
10:38 u Philip Malmberg (Ecover) “2% vd consumenten weet maar wat biobased is, de rest heeft geen idee. Biobased is dus niet front-of-mind. Ecolabels helpen niet, er zijn er meer dan 400, zonder resultaat. We moeten communiceren hoe je kunt leren van de natuur, zoals het aerodynamische design van de hommel. De nadruk leggen op bewustwording dus”
Philip Malmberg, topman van Ecover, kondigde tijdens de EFIB verder aan dat Ecover werkt aan wasmiddelen die geheel biobased zijn. Momenteel zit Ecover op een percentage van 90 procent, waarbij het plantaardige oliën gebruikt ter vervanging van petrochemische oliën. Malmberg stelde “dat de sourcing van deze oliën bemoeilijkt wordt door de geografie en het milieu. Je wilt immers niet dat regenwoud wordt afgebrand omdat je palmolie nodig hebt. Vandaar dat we kijken naar oliën die we ook in Europa kunnen sourcen. Daarnaast starten we een pilot om oliën te produceren op basis van algen”.
10:14 u Frederic van Gansberghe van Galactic: “Bio-afbreekbaar is een te kleine markt. DIt werkt maar bij een paar productgroepen zoals plastic zakjes of luiers. De consument wil het ook niet. Het gaat om biomassa, is deze biologisch? Zo ja, dan je deze recyclen tot hoogwaardig uitgangsmateriaal. Zo kunnen we PLA recyclen tot vrijwel 100% virgin PLA“. Zie ook deze video van Galactic en dit nieuwsartikel dat meer in de diepte gaat.
10:00 u Premier Di Rupo heeft op het laatste moment afgezegd, helaas zonder een vervanger af te vaardigen.
09:50 u Máire Ogeoghegan-Quinn: “Op het world economic forum kwam naar voren dat in 2020 biomassa wereldwijd een waarde van 200 mld vertegenwoordigt. Wij moeten hiervan een deel ‘opeisen’. Zie ook de expertise in Europa op het gebied van Biotechnologie, bijv. de productie van enzymen”
09:37 u Strohmeier (directeur-generaal research & innovation) ‘verwacht dat de eerste proposal voor de eerste call onder Horizon2020 midden december komt’. “Let’s keep our fingers crossed” zei hij. Naar verwachting geeft het Europees parlement er begin december akkoord op.
09:27 u “600 bezoekers, 5 jaar geleden waren het er 80. Dat illustreert dat de Biobased Economy ‘hot’ is, zie ook de 3,8 mld euro die de EU investeert in Publiekprivate Samenwerkingen.” Welkomstwoord van Joanna Dupont-Inglis, directeur Europabio
09:07 u De EFIB2013 is geopend! De eerste bezoekers stromen binnen. Zie de sfeerbeelden door hierboven te bladeren. Zo meteen toespraak door Di Rupo, premier België.
09:00 u De organisatie van de EFIB2013 verwacht record-bezoekcijfers, zie http://www.efibforum.com/record-numbers-joining-the-biobased-economy.aspx